Kaşlar yüzümüze anlam katan ve yüz ifademizi belirleyen yapıların başlıcalarındandır. Kaşlarımızın yapısı ve şekli doğuştan belirlense de, zamanla kaş altı yağ doku, bağ doku ve kemik dokudaki değişimler, kaşlarımızda belirgin düşüklüğe neden olabilmektedir.
Kaş düşüklüğü estetik görünümü bozduğu gibi, göz kapağı üzerine yığılma yaparak görme kalitesini de engelleyebilmektedir. Bu durumda kaş kaldırma ameliyatı ile yorgun, mutsuz görünüm düzeltilirken gözün üzerindeki ağırlık hissinden kurtulmak da mümkündür.
Aşırı kaş düşüklüğü nedeniyle kaş kaldırma ameliyatı geçiren çok sayıda hasta, ameliyat sonrasında dünyalarının aydınlandığını, görme alanının çok genişlediğini de ifade ediyor.
Kaş kaldırma ameliyatları, yüz felci veya kesici yaralanmalar geçiren ve kalıcı hasar gelişen hastalarda, üst kapak ve alt kapak ameliyatlarına ilaveten görme fonksiyonuna yönelik ve görme alanını açma amacıyla da yapılmaktadır.
Üst göz kapağı estetiği için başvuran kişilerde kaş pozisyonu kritik öneme sahiptir. Kaşın dış kısımlarının ya da tamamının kapağın üzerine yığıldığı durumlarda bazen sadece kaşın düzeltilmesi, bazen de kaş ve üst göz kapağının birlikte düzeltilmesi gerekli olmaktadır. Uygun işlemin ve tekniğin belirlenmesi için detaylı göz ve oküloplastik muayeneler önemlidir.
Kaş estetiği çeşitli cerrahi yöntemlerle gerçekleştirilebileceği gibi, botoks, dolgu gibi injeksiyon uygulamaları, radyofrekans gibi cihaz uygulamaları da kaşın şeklinin ve pozisyonunun değiştirilmesi, düzeltilmesi konusunda tek başına veya kombinasyon şeklinde başarıyla uygulanabilmektedir.
Kişininin anatomik yapısına ve ihtiyacına uygun olarak çok sayıda ameliyatlı ve ameliyatsız kaş kaldırma yöntemi mevcuttur. Ameliyatsız yöntemler arasında botulinum toksini, dolgu, ip uygulamaları ve cihazlı işlemler yer almaktadır.
Ameliyatlı yöntemler arasında göz kapağı kıvrımından, kaşın hemen üzerinden, ya da saç hizasından girilerek yapılan farklı teknikler mevcuttur.
Kaş kaldırma ameliyatları, çoğunlukla göz kapağı ameliyatları ile kombine edilmekte; gerektiği halde kaşın yükseltilmediği göz kapağı ameliyatları hastaların yeterince mutlu olmamasına neden olabilmektedir.
Kaş kaldırma ameliyatlarının göz kapağı estetiği ameliyatları ile kombine edilmesi ise hem göz kapaklarına, hem de kaş ve alına daha uzun süreli gençlik sağlamaktadır.
Kaş yükseltme ameliyatında sık kullanılan bir yöntem, göz kapağı deri fazlalılığının alındığı blefaroplasti ameliyatı esnasında, aynı gizli kesiden gerçekleştirilen indirek yöntemdir. Bu durumda yeni bir kesi yapılmadığından iz ihtimali yoktur. Kapak içerisinden yukarı doğru kaşın dış kısmı serbestleştirilir ve arzu edilen yükseklikte, kemik üzerindeki dokuya içeriden tutturulur. Bu yöntemde kaşın sadece dışı kısmı yükseltilebilmektedir.
Kaşın hemen üzerinden yapılacak olan kesi ile kaş yükseltmek, en etkili ve en uzun süreli sonucu sağlamaktadır. Ancak iz ihtimali olan bu yöntem, uygun hasta seçimi ve çok ciddi tecrübe gerektirmektedir. Direk doku çıkartılan bu yöntemde amaçlanan yükseltme miktarı ve arzulanan kaş şekli matematiksel olarak bire bir temin edilebilmektedir. Bu yöntemde kaşın sadece dış kısmı ya da tamamı yükseltilebilmektedir. Çoğu durumda, tecrübeli bir cerrah yara izi kamuflajını özel tekniklerle ve gerekirse ameliyat sonrası enjeksiyonlarla sağlayabilmekte, uzun vadede iz problemi yaşanmamaktadır.
Kaş ve alın yükseltmede, kafa saçlı derisinin hemen önünden veya hemen arkasından yapılan boydan boya kesilerle de çok etkin bir yükseltme yapılabilmektedir. Ancak tüm alnın yükseltildiği bu işlemler uzun bir iyileşme dönemi gerektirmesi ve his kaybına neden olabilmesi gibi bazı nedenlerle günümüzde pek tercih edilmemekte, sadece az sayıdaki uygun hastalara önerilmektedirler.
Kaş kaldırmada saçlı deri içerisinden yapılan küçük kesilerden girilerek endoskopik kamera yardımıyla sinirlerin korunduğu daha az invaziv yöntemler geliştirilmiştir. Direk kaş üzerinden kesilerle yapılan cerrahilere oranla etkinilik süreleri daha kısa olmalarına rağmen yine de yıllarca etkilidirler; endoskopik yöntemlerin tüm alnı kaldırabilmeleri ve iz ihtimalinin olmaması gibi üstünlükleri mevcuttur.
Kaş kaldırma ameliyatları lokal anestezi veya uyku hali anestezisi (sedasyon) altında yapılmaktadır. Endoskopik yöntemlerde genellikle genel anestezi tercih edilir. Ameliyat tekniğine göre kesiler bistüri (çelik bıçak),elektrokoter, radyofrekans cihazlarıyla yapılabilir. Her tekniğin kendine uygun farklı bir dikiş materyali ve sabitleme yöntemi bulunmaktadır.
Göz kapağının içerisinden gerçekleştirilen indirek yöntemde, kıvrım kesisinden uygun doku seviyesine kadar inildikten sonra kansız bir düzlemde yukarı ilerlenerek, kaşın dış yarısı kemik üzerinden serbestleştirilir. Muayene esnasında tespit edilmiş seviyeye kadar kaş yukarı gerdirilerek, 1 ya da 2 adet kalıcı dikişle, kemik üzerindeki yarı hareketli dokuya tesbit edilir. Ardından kapak kıvrımındaki gizli kesi dikişlerle kapatılır.
Kaşın üzerinden direk yöntemle yapılacak kaş yükseltme ameliyatında, kaşın saçlı kısmının hemen üzerinden yüzeysel bir kesi yapılır ve saç köklerine zarar vermeyecek bir modifiye yöntemle kesi derinleştirilir. Bu şekilde hem kaşın saç kaybı engellenirken, hem de izin kamuflajı temin edilir ve bu anlamda cerrahın tecrübesi oldukça önemlidir. Muayene ile önceden belirlenmiş olan miktarda doku çıkartılarak, önce derin doku gömülü dikişlerle, ardında cilt dokusu kozmetik dikişlerle kapatılır. Kesi uçlarında iz engelleyici Z-plasti teknikleri kullanılır. Kesi yerleri üzerine steril bandlar yapıştırılarak cerrahi sonlandırılır.
Endoskopik kaş kaldırma ameliyatlarında saçlı deri içerisinde küçük kesiler açılır. Bu kesilerden doku düzlemine inildikten sonra endoskopla içeriye girilerek, direk görüntüleme altında sinir ve damarlar gözetilerek tüm alın dokusu ve kaşlar serbestleştirilir. Ardından, dikiş ya da sabitleyici implantların kullanıldığı farklı yöntemlerle kaş ve alın dokuları yükseltilerek sabitlenir. Kesiler dikiş veya zımba ile kapatılır. Alın bölgesine bandaj uygulanır.
Hangi teknikle olursa olsun, ameliyat sonrası göz kapatılması söz konusu değildir, ameliyat sonrası 1-2 saatlik gözlem ve buz uygulamasını takiben hasta taburcu edilebilmektedir.
Kaş kaldırma ameliyatı sonrası iyileşme dönemi genellikle sorunsuz geçer. Hasta aşırı efor gerektirmeyen günlük aktivitelerine devam edebilir.
Her ameliyatta olduğu gibi şişlik, morluk ihtimali vardır, yönteme bağlı olarak 1-2 günle 1-2 hafta arasında değişir. Bu dönemde belirgin ağrı beklenmez, ilk 1-2 gün kaşları hareket ettirmede güçlük yaşanabilir. Endoskopik yöntemde alında geçici bir his kaybı olabilir. Genellikle yara yerlerine 5 gün su değdirmemek önerilir, dikişler 7-10. günlerde alınır.
Kaşlarımızı bazen çok çatarız. Özellikle bazı meslek gruplarındaki gereklilikten yoğun kullanılan mimikler, gözbebekleri ışığı çok geçirgen olan kişilerde ışığa karşı hassasiyet ya da sadece doğuştan kaşımızı hareket ettiren kasların çok güçlü oluşu ya da mizacımız gereği hayatımızın bir aşamasında kaşlarımızın arasındaki çizgiler çok belirginleşebilir. Daha kötüsü, sürekli çatık kaşlı olmak, bölgedeki gerilen kaslar nedeniyle baş ağrısı ve rahatsızlık hissine neden olabilir.
Neyse ki bu çizgilerin azaltılması için uzun yıllardır güvenle uygulanmakta olan botulinum toksin tedavisi en büyük yardımcımızdır. Bazı inatçı, derin çizgilerde ise çok dikkatli bir teknikle uygulanması gereken yüzeyel dolgular ve daha güvenli olan mezoterapi işlemlerinden de faydalanabilmekteyiz. Çok ileri düzeyde olan çatık kaş problemlerinde, bu bölgedeki kaslara giden sinirlerin etkisizleştirildiği bir ameliyat tekniği de mümkündür. Tüm bu tedavi tekniklerini uygulama yetisi olan bir oküloplastik cerrah ile size uygun olan tedavi yöntemini görüşebilirsiniz.
Sarkmış olan kaş dokusunu yükseltmek, uygun hastalarda ameliyatsız yöntemlerle de mümkün olabilmektedir. Ancak bu yöntemler herkeste uygun olmayıp detaylı bir değerlendirme sonucu ameliyat gerektiğine karar veriliyorsa, bu yöntemlerle zaman kaybetmemek gerekmektedir.
Ameliyatsız kaş kaldırma, yükseltme yöntemleri;
Botulinum toksini, tecrübeli bir uygulayıcının elinde, kaş ve göz çevresini istenilen biçimde şekillendirme imkanı veren bir uygulamadır. Karşıt hareket yapan kasları gevşeterek kaşın dış kısmını ya da tamamını yükseltmek veya indirmek mümkün olmaktadır. Çok ağır olan kaş dokularında ya da bariz cilt sarkmalarında ise etkisi kısıtlıdır.
Kaşın bağ dokusu gevşediğinde ya da altındaki yağ doku eksildiğinde, dokuları destekleyici hyaluronik asit dolgu uygulamaları fayda edebilmektedir. Bu uygulamada, hastanın yapısına ve elde edilmek istenilen sonuca uygun bir dolgu materyali seçimi ve uygulama tekniği kritiktir.
İp askılarla kaşı kaldırmak mümkün olsa da, etki süresi oldukça kısadır. İlk aylarda elde edilen gerginlik hızlı bir şekilde yer çekimine yenik düşebilmektedir. Bu nedenle ağır bir kaş dokusu olmayan ve kesinlikle ameliyat istemeyen, ancak kısa süreliğine de olsa kaş dokusunun yükselmesini arzulayan hastalarda bir seçenek olarak uygulanabilir.
Kaş üzerindeki alın dokusunun kolajenini ve kaldırıcı frontalis kasını sıkılaştırmayı amaçlayan cihazlı uygulamalar da geçici süreli kaş yükseltme sağlayabilmektedirler. Bunlar arasına yüzeyden uygulanan ultrasonik dalgalar (ses dalgaları) ve derin dokudan uygulanabilen radyofrekans enerjisi kullanan cihazlar yer almaktadır. Son dönemde geliştirilmiş olan bipolar radyofrekans enerjisi kullanan cihazlar, kafa saçlı derisinin hemen altından küçük bir delikten girilerek hem yüzeyel, hem de derin alın dokularını etkili ve uzun süreli uzun süreli biçimde kaldırabilmektedir. İyileşme süresi gerektirmemesi, iz ihtimali olmaması, çok kısa bir uygulama sonrası normal hayata hemen dönülebilmesi gibi avantajları mevcuttur.
Kaş kaldırma işlemleri ve ameliyatları kişinin anatomisine ve ihtiyaç miktarına bağlı pek çok farklı yöntemle yapılmaktadır ve hangi yöntemin uygun olduğu, ilave işlemlere ihtiyaç olup olmadığı, yapılacak detaylı bir muayene ile belirlenmektedir. Dolayısıyla, herkese uygulanacak işlem farklıdır ve kaş kaldırma fiyat bilgisi ancak muayene sonrasında belirlenebilmektedir.
Esasen kaş yapımız genetik faktörlerle belirlenmektedir ve kişinin kaşları çok genç yaşlarda dahi düşük olabilmektedir. Ancak, özelikle görmeyi engelleyecek seviyede kaş düşüklüğü, yaş ilerledikçe gelişen doku gevşekliklerine bağlı ortaya çıkmakta ve ilerleyen yaşlarda ameliyat talep edilmektedir.
Yirmili-otuzlu yaşlarında kaşın dış kısımdaki aşırı düşüklük nedeniyle aşırı mutsuz ve yorgun görünen, bu durum sosyal ilişkilerine veya işyerindeki performanslarına yansıyan pek çok hasta da kaş kaldırma ameliyatından çok fayda görmekte ve işlem sonrasında sosyal olarak ve iş hayatlarında çok daha mutlu, verimli olmaktadırlar.
Kaş kaldırma ameliyatlarının etki süresi, hastanın dokularının yapısına, yaşlanma sürecine ve seçilen ameliyat tekniğine bağlı olarak 1-2 sene ile 20 sene arasında değişmektedir. Bu konuda en uzun etki kaşın hemen üzerinden yapılan direk yöntemle sağlanabilmektedir.
Kaş kaldırma ameliyatları, tüm göz çevresi dokuların estetik ve fonksiyonel cerrahileri konusunda eğitim almış oküloplastik cerrahlar başta olmak üzere, kaş ameliyatları konusunda tecrübesi bulunan diğer branş doktorları tarafından da uygulanabilmektedir.
KİTAP BÖLÜMÜ
1- Çetinkaya A. Cilt Yenileme-Botoks-Dolgu-Kök Hücre ve Son Teknolojik Kozmetik İşlemler. Gürdal C, editor. Oküloplastik Cerrahide Güncel Yaklaşımlar. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2018. p.104-12.
DAVETLİ KONUŞMALAR - KURS EĞİTMENLİĞİ - CANLI CERRAHİ UYGULAMALARI
Uluslararası
1- Cetinkaya A. Step by step upper blepharoplasty pearls. In Session 2: Cosmetic Surgery. The Upper Face Aesthetics Masterclass. Global Cosmetic Surgery 2020, October 11, India & USA, worldwide webinar.
2- Cetinkaya A. Minimally Invasive treatments like Accutite, Facetite and Morpheus8: Face and Neck Panel. IdeaAustin August 8, 2020, Austin, Texas worldwide webinar.
3- Cetinkaya A. Chairperson in Session 2: Non-surgical rejuvenation. The Aesthetic Masterclass. Global Cosmetic Surgery 2020, July 5, India & USA worldwide webinar.
4- Cetinkaya A. Blepharoplasty tailored to the need: upper and lower eyelids, brows and midface. Moderators: Mehmet Manisalı & Jahrad Jad. Step by step online 2020, June 9, London, UK.
5- Cetinkaya A, Kaynak P. Moderator in: New Horizons in Oculofacial Restoration and Rejuvenation. TOA 1st International Webinar, May 23, 2020, Ankara, Turkey.
6- Mavrikakis I (senior instructor),Lucarelli MJ, Rootman DB, Cetinkaya A, Quaranta-Leoni FM, Georgescu D, Van Landingham SW. Periocular Cosmesis and Facial Reanimation. In: Facial Nerve Palsy: Anatomy, Etiology, Evaluation and Management. AAO 2019, October 12-15, San Francisco, CA, USA.
7- Allen RC (course director),Alford MA, Bernardini FP, deConciilis C, Devoto MH, Melicher Larson JS, Nerad JA, Song A, Cetinkaya A, Carter KD, Sobel RK, Kersten RC. Blepharoplasty Cadaver Dissection Course. AAO 2019, October 12-15, San Francisco, CA, USA.
8- Cetinkaya A. Augmenting your blepharoplasty outcome with non-surgical treatment options. Turkish Ophthalmology Association Society of Oculoplastic and Reconstructive Surgery Aesthetic Eyelid Surgery and Periorbital Rejuvenation Video Course (Skills Transfer) 2019, May 18, Istanbul, Turkey.
9- Course director: Richard Allen. Blepharoplasty Cadaver Lab. Course number: LAB151A Mark Alford MD, Francesco P Bernardini MD, Carlo de Conciliis, MD, Martin H Devoto MD, Jill S Melicher Larson MD, Robert C Kersten MD, Jose R Montes MD, Jeffrey A Nerad MD, Alice Song MD, Julia Song MD, Altug Cetinkaya MD, Keith D Carter MD FACS.AAO 2018, October 27-30, Chicago, IL, USA.
10- Cetinkaya A. Cosmetic surgery: upper blepharoplasty, lower blepharoplasty including midface-lifts, brow ptosis. Ophthalmological Society of Oslo, 2016, December 15, Oslo, Norway.
11- Cetinkaya A. Cosmetic surgery-upper bleph, lower bleph including midface lifts and brow ptosis. Nordic Ophthalmology Congress 2016, June 9-12, Aarhus, Denmark.
12- Cetinkaya A. Cosmetic surgery- non-surgical options in the face including fine threads, focused ultrasound, radiofrequency. The US (+Turkish) perspective on botox and fillers. Nordic Ophthalmology Congress 2016, June 9-12, Aarhus, Denmark.
13- Cetinkaya A. Customized blepharoplasty: varying techniques according to the need. Section V: New options for rejuvenation of the aging face. AAO Oculofacial Subspecialty Day 2014, October 18, Chicago, IL, USA.
Ulusal
14- Çetinkaya A. Kurs Moderatörlüğü. Okülofasyal bölgede cerrahi-dışı estetik tedaviler. Sanal Beceri Aktarım Kursu 2021, 27 Haziran, TOD Online Beceri Aktarım Kursu.
15- Çetinkaya A. Pratik bölüm Eğitmenliği. Okülofasyal bölgede cerrahi-dışı estetik tedaviler: Periorbital kırışıklıklar, nörotoksin uygulamaları, okülofasyal yumuşak doku dolguları, periorbital ip askılama ve mezoterapi. Sanal Beceri Aktarım Kursu 2021, 27 Haziran, TOD Online Beceri Aktarım Kursu.
16- Çetinkaya A. Göz kapağı ve yüz gençleştirmede Accutite ve Morpheus uygulamaları. TOD Sanal Ulusal Kongresi ve Canlı Cerrahi Birleşik Toplantısı, 2020, 13 Aralık, Online Kongre.
17- Çetinkaya A. Göz çevresi ve yüz gençleştirmede non-invaziv ve mikro-invaziv yeni teknolojiler. TOD Ulusal Kongre, 2020, 12 Aralık, Online Kongre.
18- Çetinkaya A. Üst Blefaroplasti: değerlendirme ve ameliyat esnasında önemli püf noktaları. Üst göz kapağına yaklaşım semineri. Moderatör: Dr. Taşkın Yücel. Yüz Plastik Cerrahi Derneği Online Eğitim Toplantıları, 4 Ekim 2020, Ankara.
19- Kurs moderatörlüğü Pelin Kaynak, Altuğ Çetinkaya. Perioküler Kozmetik Yaklaşımlar: Botulinum Toksin ve Dolgu Uygulamaları. TOD Beceri Aktarım Kursu, Mart 2020, İzmir.,
20- Çetinkaya A. Dolgu maddelerinin temel yapısı, doğru madde seçimi ve perioküler gençleştirme amaçlı kullanımları. TOD Beceri Aktarım Kursu, Mart 2020, İzmir.
21- Çetinkaya A. Göz Çevresine Kozmetik Olarak Botoks Uygulamaları. TOD Kış Sempozyumu 2020, 24-26 Ocak, Antalya.
22- Çetinkaya A. Olgularla Göz Çevresinde Gençleştirme İşlemleri. Perioküler Bölge Cerrahi Dışı Yöntemler. TOD Bursa Şubesi Aylık Bilimsel Toplantısı 2019, 27 Aralık, Eskişehir.
23- Kurs moderatörlüğü Pelin Kaynak, Altuğ Çetinkaya. Perioküler Kozmetik Yaklaşımlar: Botulinum Toksin ve Dolgu Uygulamaları. TOD Beceri Aktarım Kursu 2019, 5 Mayıs, İzmir.
24- Çetinkaya, A. Göz Çevresi Gençleştirme Yöntemleri: Cerrahi Dışı Diğer Yöntemler. TOD İstanbul Şubesi Gece Toplantısı, 18 Nisan 2019, İstanbul.
25- Kurs moderatörlüğü Pelin Kaynak, Altuğ Çetinkaya. Perioküler Kozmetik Yaklaşımlar: Botulinum Toksin ve Dolgu Uygulamaları. TOD Beceri Aktarım Kursu 2019, 24 Şubat, Bursa.
26- Çetinkaya A. Dolgu Maddelerinin Perioküler Gençleştirme Amaçlı Kullanımları (teorik eğitim). TOD Beceri Aktarım Kursu 2019, 24 Şubat, Bursa.
27- Çetinkaya A, Öztürker C. Üst Orbital Oluk ve Kaş Bölgesinde Dolgu Uygulamaları, Perioküler Fonksiyonel Dolgu Uygulamaları. TOD Beceri Aktarım Kursu 2019, 24 Şubat, Bursa.
28- Çetinkaya A. Botulinum toksini kötü uygulama düzeltimi ve komplikasyon yönetimi, yüz felci ve asimetrilerin giderilmesi: Botulinum toksin uygulamaları kursu. Medikal Estetik Derneği (MESTDER) Yeterlilik Kursları Sempozyumu, 2018, 1 Aralık, Antalya.
29- Çetinkaya A. Botulinum toksini kötü uygulama düzeltimi ve komplikasyon yönetimi-Orta seviye: Botulinum toksin uygulamaları kursu. Medikal Estetik Derneği (MESTDER) Yeterlilik Kursları Sempozyumu, 2018, 30 Kasım, Antalya.
30- Kurs moderatörlüğü Pelin Kaynak, Altuğ Çetinkaya. Perioküler Kozmetik Yaklaşımlar: Botulinum Toksin ve Dolgu Uygulamaları. TOD Beceri Aktarım Kursu 2018, 2 Aralık, Ankara.
31- Çetinkaya A. Dolgu Maddelerinin Perioküler Gençleştirme Amaçlı Kullanımları (teorik eğitim). TOD Beceri Aktarım Kursu 2018, 2 Aralık, Ankara.
32- Çetinkaya A, Öztürker C. Üst Orbital Oluk ve Kaş Bölgesinde Dolgu Uygulamaları, Perioküler Fonksiyonel Dolgu Uygulamaları. TOD Beceri Aktarım Kursu 2018, 2 Aralık, Ankara.
33- Çetinkaya A. Perioküler Cerrahi Dışı Rehabilitasyon: Dolgu Uygulamaları. Türk Oftalmoloji Derneği Ulusal Kongresi, 16 Kasım 2018, Antalya, Türkiye.
34- Kurs moderatörlüğü Pelin Kaynak, Altuğ Çetinkaya. Perioküler Kozmetik Yaklaşımlar: Botulinum Toksin ve Dolgu Uygulamaları. TOD Beceri Aktarım Kursu 2018, 7 Ekim, İstanbul.
35- Çetinkaya A. Dolgu Maddelerinin Perioküler Gençleştirme Amaçlı Kullanımları (teorik eğitim). TOD Beceri Aktarım Kursu 2018, 7 Ekim, İstanbul.
36- Çetinkaya A, Öztürker C. Üst Orbital Oluk ve Kaş Bölgesinde Dolgu Uygulamaları, Perioküler Fonksiyonel Dolgu Uygulamaları. TOD Beceri Aktarım Kursu 2018, 7 Ekim, İstanbul.
37- Çetinkaya A. Oküloplastik Cerrahide Multidisipliner Yaklaşımlar: Kozmetik kapak cerrahileri. TRIO 2018 toplantısı, 1-3 Haziran 2018, Çeşme, İzmir.
38- Çetinkaya A. Kaş kaldırma cerrahi teknikleri. TOD Oküloplastik Cerrahi Birimi Beceri Aktarım Laboratuvarı Kadavra Kursu. Bahçeşehir Üniversitesi 3-4 Mart 2018, İstanbul.
39- Çetinkaya A. Kaş ve alın bölgesinin estetik cerrahisi. Okülofasyal Estetik Tedaviler Paneli. TOD 36. Kış Sempozyumu, 23-25 Ocak 2015, Bursa.
40- Emel Başar, Altuğ Çetinkaya. Estetik Cerrahi Videoları Moderatörlüğü. TOD Oküloplastik Cerrahi Birimi Video Sempozyumu. 30 Mayıs-1 Haziran 2014, İstanbul.
41- Çetinkaya A. Blefaroplasti + Direkt Temporal Kaş Cerrahisi (Video Sunumu). TOD Oküloplastik Cerrahi Birimi Video Sempozyumu. 30 Mayıs-1 Haziran 2014, İstanbul.
42- Çetinkaya A. Kozmetik Cerrahide Doğrular ve Yanlışlar. TOD İstanbul Şubesi Gece Toplantısı. 21 Kasım 2013, İstanbul.
43- Çetinkaya A. İstanbul Üniversitesi Oküloplastik Canlı Cerrahi Günleri. Yapılan ameliyatlar: 1) Lakrimal entübasyon + konka kırılması 2) Bilateral üst kapak blefaroplasti + indirekt kaş kaldırma. 6-7 Kasım 2010, İstanbul.
Güncellenme Tarihi: 16.09.2021